Optymalne sposoby zapewnienia wymaganej retencji wód opadowych
Retencjonowanie wód opadowych stanowi obowiązek, który przez wymagania prawne, jest stawiany większości inwestorom realizującym inwestycje, których efektem jest uszczelnienie powierzchni terenu. Ze względu na zmiany klimatu, szczuplejące zasoby wód gruntowych (zjawisko stepowienia) oraz niski stopień wtórnego wykorzystywania wody, zwiększanie poziomu retencjonowania wód opadowych jest jak najbardziej uzasadnione. Stawia to jednak przed wykonawcami inwestycji wyzwanie polegające na budowie obiektów zapewniających wymaganą objętość retencyjną oraz umożliwiających zagospodarowanie zatrzymywanej wody.
Najczęściej budowanymi obiektami służącymi do retencjonowania nadmiaru wód opadowych są:
- Wielkośrednicowe kanały odwadniające (retencja rurowa),
- Otwarte zbiorniki retencyjne,
- Podziemne zbiorniki retencyjne.
Retencja rurowa jest uzasadniona wszędzie tam, gdzie instalacja kanalizacji deszczowej składa się z długich odcinków, a gęstość zabudowy jest bardzo duża i nie ma miejsca na budowę jednego zbiornika pozwalającego zapewnić wymaganą objętość. Jednak jej budowa niejednokrotnie oznacza dużo większy zakres prac ziemnych i montażowych potrzebnych do zapewnienia wymaganej objętości, gdyż przekrój kołowy jest mniej efektywny niż prostokątny (stosowany w konstrukcjach zbiorników podziemnych). W przypadku bardzo dużej wymaganej objętości retencyjnej stosowanie retencji rurowej w połączeniu ze zbiornikiem podziemnym może oznaczać optymalne rozwiązanie, jednak istotne jest dokładne przeanalizowanie jaki procent retencji powinna stanowić objętość przewodów, a jaki objętość zbiornika retencyjnego. Przewymiarowane kanały grawitacyjne mogą powodować zatrzymywanie osadów na dnie rur, co wynika z niskich prędkości przepływów, będących efektem dużej powierzchni zwilżonej kanałów, generującej znaczne opory przepływu.
Otwarte zbiorniki znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie inwestor dysponuje dużą powierzchnią terenu i jest w stanie przeznaczyć jego część na budowę zbiornika otwartego. Takie rozwiązanie niesie ze sobą wiele korzyści, do których należą:
- możliwość infiltracji wody do gruntu, zwiększając tym samym zasoby wód podziemnych (woda opadowa, przed dopływem do zbiornika powinna spełniać wymagania jakościowe określone w aktach prawnych),
- możliwość parowania wpływająca na poprawę mikroklimatu,
- powstanie ekologicznego krajobrazu,
- tworzenie siedlisk dla flory i fauny.
Ze względu na wysokie ceny nieruchomości coraz częściej nie inwestorzy nie dysponują odpowiednio dużą powierzchnią terenu, aby jego część poświęcić na budowę zbiornika otwartego. Wynika to również z konieczności budowy wielu elementów infrastruktury towarzyszącej, które są niezbędne do spełnienia innych wymogów prawnych. Dodatkowo budowa zbiorników otwartych jest możliwa, gdy pozwalają na to warunki terenowe, gdyż w przypadku bardzo dużych zagłębień kanałów grawitacyjnych, zbiorniki również muszą być zlokalizowane na dużej głębokości. To prowadzi do dużej zmiany ukształtowania terenu: tworzenie skarp oraz ich zabezpieczenie, niejednokrotnie również ogrodzenie zbiornika celem zabezpieczenia przed wpadnięciem osób przebywających w pobliżu.
Wszędzie tam, gdzie niemożliwe jest zbudowanie zbiorników otwartych, a konieczne jest zapewnienie objętości retencyjnej, jedynym słusznym rozwiązaniem jest budowa podziemnych zbiorników retencyjnych. Dostępnych jest wiele technologii budowy zbiorników retencyjnych, jednak ze względu na takie czynniki jak:
- krótki czas realizacji inwestycji,
- trudne warunki gruntowe,
- wysoki poziom wód gruntowych,
- ograniczenia możliwości zagospodarowania placu budowy wynikające z budowy wykopu,
- trudności z pozyskaniem zasobów ludzkich do wykonywania prac budowlanych,
- długie czasy oczekiwania na materiały budowlane,
wykonawca zobowiązany jest do budowy zbiornika w krótkim czasie i przy niskim poziomie ryzyka wystąpienia negatywnych czynników mogących spowodować wydłużenie czasu budowy i zwiększenie kosztów.
